poprzedni nastepny
linki autorzy opracowań książki kontakt lista tematyczna lista chronologiczna strona główna  

 

Fragmenty encykliki1

"Veritatis Splendor"

Jana Pawła II

o niektórych podstawowych problemach nauczania moralnego Kościoła.

4.     (...) Podnosi się pytanie takie, jak: czy Boże przykazania, wpisane w serce człowieka i stanowiące element Przymierza, mogą rzeczywiście być światłem dla codziennych decyzji podejmowanych przez poszczególnych ludzi i całe społeczności? Czy można być posłusznym Bogu, a więc miłować Boga i bliźniego, nie przestrzegając tych przykazań w każdej sytuacji? Rozpowszechniona jest także opinia, która podaje w wątpliwość istnienie wewnętrzego i nierozerwalnego związku pomiędzy wiarą a moralnością, tak jakby tylko wiara miała decydować o przynależności do Kościoła i jego wewnętrznej jedności, natomiast byłby do przyjęcia pluralizm opinii i sposobów postępowania, uzależnionych od indywidualnego osadu subiektywnego sumienia lub od złożoności uwarunkowań społeczno-kulturowych.

5.     (...)

ROZDZIAŁ 1
<<NAUCZYCIELU,
CO DOBREGO MAM CZYNIĆ>>
(Mt 19, 16)
CHRYSTUS I ODPOWIEDŹ
NA PYTANIE MORALNE

<<A oto przyszedł do Niego pewien człowiek>> (Mt 19,16)

6.    Rozmowa Jezusa z bogatym młodzieńcem przytoczona w 19 rozdziale Ewangelii św. Mateusza, daje nam sposobność do ponownego wysłuchania Jego nauczania moralnego; ujętego w żywej i wyrazistej formie: <<A oto przyszedł do Niego pewien człowiek i zapytał: "Nauczycielu, co dobrego mam czynić, aby otrzymać życie wieczne?" Odpowiedział mu: "Dlaczego Mnie pytasz o dobro? Jeden tylko jest Dobry. A jeśli chcesz osiągnąć życie, zachowaj przykazania". Zapytał Go: "Które?" Jezus odpowiedział: "Oto te: Nie zabijaj, nie cudzołóż, nie kradnij, nie zeznawaj fałszywie, czcij ojca i matkę oraz miłuj swego bliźniego jak siebie samego!" Odrzekł Mu młodzieniec: "Przestrzegałem tego wszystkiego, czego mi jeszcze brakuje?" Jezus mu odpowiedział: "Jeśli chcesz być doskonały, idź, sprzedaj, co posiadasz, i rozdaj ubogim, a będziesz miał skarb w niebie. Potem przyjdź i chodź za Mną!">> (Mt 19, 16-21).13

7.     (...)

8.     (...)

<<Jeden tylko jest Dobry>> (Mt. 19,17)

9.     Mówi Jezus: <<Dlaczego mnie pytasz o dobro? Jeden tylko jest Dobry. A jeśli chcesz osiągnąć życie, zachowuj przykazania>> (Mt 19,17). W relacji ewangelistów Marka i Łukasza pytanie sformułowane jest następująco: <<Czemu nazywasz Mnie dobrym? Nikt nie jest dobry, tylko sam Bóg>> (Mk 19,18; por. Łk. 18,19)
        Zanim odpowie na pytanie, Jezus pragnie, aby młodzieniec sam dobrze zrozumiał, dlaczego je zadął <<Nauczyciel dobry>> wskazuje swojemu rozmówcy - i nam wszystkim - że odpowiedzi na pytanie: << co dobrego mam czynić, aby otrzymać życie wieczne?>> nie można znaleźć inaczej, jak tylko kierując umysł i serce ku Temu który <<sam jest dobry>>: <<Nikt nie jest dobry, tylko Bóg>> (Mk 10,18; por. Łk 18,19). Tylko Bóg może odpowiedzieć na dobro ponieważ On sam jest Dobrem.
        Istotnie zadać pytanie o dobro znaczy w ostatecznej analizie zwrócić się ku Bogu - pełni dobra. Jezus ukazuje, że pytanie młodzieńca jest w istocie pytaniem religijnym i ze dobroć, która pociąga człowieka a zarazem go zobowiązuje, ma swoje źródło w Bogu, a wręcz jest samym Bogiem: Tym, który jedynie jest godzien, by Go kochać <<całym sercem, cala dusza i całym swoim umysłem>> (Mt 22, 37); Tym, który jest źródłem szczęścia człowieka. Jezus sprowadza pytanie o to, jakie postępowanie jest moralnie dobre, do jego korzeni religijnych, do uznania Boga - jedynego dobra, pełni życia ostatecznego, celu ludzkiego działania, doskonałego szczęścia.

10.     Kościół, pouczony słowami Nauczyciela wierzy, że najwyższym celem życia człowieka, uczynionego na obraz Stworzyciela, odkupionego krwią Chrystusa i uświęconego obecnością Ducha Świętego jest istnieć <<ku chwale majestatu>> Boga (por. Ef 1,12), postępując tak, by czyn odzwierciedlał Jego blask. <<Poznaj zatem sama siebie, o piękna duszo; jesteś obrazem Boga - pisze św. Ambroży. Poznaj samego siebie, człowiecze: jesteś chwała Boga (1 Kor 11,7). Posłuchaj w jaki sposób jesteś Jego chwała. Prorok mówi: Przedziwna dla mnie jest wiedza Twoja (Ps 138,6), to znaczy: moje dzieło pełniej ukazuje wspaniałość Twojego majestatu, Twoja mądrość zostaje wywyższona w umyśle człowieka. Gdy przyglądam się samemu sobie, którego tajemne myśli i ukryte uczucia Ty przenikasz, dostrzegam tajemnice Twojej wiedzy. Poznaj zatem człowiecze, jak jesteś wielki, i czuwaj nad sobą>>.17
        To, kim jest człowiek i co powinien czynić, ujawnia się w momencie, gdy Bóg objawia samego siebie. Istotnie, fundament Dekalogu stanowią słowa: <<Ja jestem Pan, twój Bóg, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli. Nie będziesz miął cudzych bogów obok Mnie!>> (Wj 20,2-3). W <<dziesięciu słowach>> Przymierza zawartego miedzy Bogiem a Izraelem i w całym Prawie Bóg pozwala się poznać i rozpoznać jako Ten, który <<jeden tylko jest Dobry>>; jako Ten, który mino grzechu człowieka pozostaje <<wzorem>> moralnego postępowania, zgodnie z własnym wezwaniem: <<Bądźcie świętymi, bo Ja jestem święty, Pan, Bóg wasz!>> (Kpl 19,2); jako Ten, który pozostaje wierny swej miłości do człowieka i obdarza go swoim Prawem (por. Wj 19, 9-24) i 20, 18-21), aby przywrócić pierwotna harmonie ze Stwórca i z całym stworzeniem, a bardziej jeszcze, aby wprowadzić go w swoja miłość: <<Będę chodził wśród was, Będę waszym Bogiem, a wy będziecie moim ludem>> (Kpl 26,12). Życie moralne jawi się jako właściwa odpowiedź na bezinteresowne działania, które miłość Boża wielokrotnie podejmuje wobec człowieka. Jest odpowiedzią miłości, zgodnie z formułą najważniejszego przykazania zawartego w Księdze Powtórzonego Prawa: <<Słuchaj, Izraelu, Pan jest naszym Bogiem - Panem jedynym. Będziesz miłował Pana, Boga twojego, z całego serca, z całej duszy swojej, ze wszystkich sił. Niech pozostana w twym sercu te słowa, które ja ci dziś nakazuje. Wpoisz je twoim synom>> (Pwt 6,4-7) Tak wiec Życie moralne włączone w darmowość Bożej miłości, ma odzwierciedlać Jego chwale: <<dla tego, kto kocha Boga, wystarczy gdy podoba się Temu, którego miłuje: nie można bowiem szukać innej nagrody, większej niż sama miłość; miłość pochodzi od Boga, jako ze Bóg sam jest miłością>>.18

11.     Stwierdzenie, że <<jeden tylko jest Dobry>>, odsyła nas zatem do <<pierwszej tablicy>> przykazań, która wzywa do uznania Boga jako jedynego i absolutnego Pana i do oddawania czcij tylko Jemu ze względu na Jego nieskończoną świętość (por. Wj 20, 2-11). Dobro to przynależność do Boga, posłuszeństwo wobec Niego, pokorne obcowanie z Nim pełnienie sprawiedliwości i umiłowanie życzliwości (por. Mi 6,8). Uznanie Pana jako Boga stanowi najgłębszą istotę, samo serce Prawa, z którego wypływają i ku któremu nakazy szczegółowe. Poprzez moralność przykazań ujawnia się przynależność ludu Izraela do Pana, ponieważ tylko Bóg jest Tym, który jest dobry. Takie świadectwo daje Pismo Święte, którego każda stronica jest przesiąknięta żywą świadomością absolutnej świętości Boga: <<święty, święty, święty jest Pan Zastępów>> (Iz 6,3).
        Jeśli jednak tylko Bóg jest Dobrem, to człowiek sam, choćby najściślej przestrzegał przykazań, nigdy nie zdoła o własnych siłach <<wypełnić>> Prawa, to znaczy uznać Pana jako Boga i oddać Mu cześć należy tylko Jemu (por. Mt 4,10). <<Wypełnienie>> może nastąpić tylko jako dar Boży: jako dar uczestnictwa w Bożej dobroci objawiającej się i udzielającej w Jezusie, którego bogaty młodzieniec nazywa <<Nauczycielem dobrym>> (por. Mk 10,17; Łk 18,18). To co na razie młodzieniec być może przeczuwa, zostanie przy końcu dialogu w pełni objawione przez samego Jezusa w wezwaniu: <<przyjdź i chodź za Mną>> (Mt 19,21)"

<< Jeśli chcesz osiągnąć zycie, zachowaj przykazania>> (Mt. 19,17)

12.     Tylko Bóg może odpowiedzieć na pytanie o dobro, bo sam jest Dobrem. Ale Bóg już dał odpowiedź na to pytanie: uczynił to, gdyż stworzył człowieka i gdy w swojej mądrości i miłości nadał jego istnieniu cel, wpisując w jego serce prawo (por. Rz. 2, 15) - <<prawo naturalne>>. Nie jest ono <<niczym innym jak światłem rozumu wlanym w nas przez Boga. Dzięki niemu poznajemy, co nalezy czynić i czego nalezy unikać. To światło i to prawo Bóg podarował nam w akcie stworzenia>>.19 Uczynił to później także w dziejach Izraela, zwłaszcza poprzez <<dziesięć słów>>, czyli przykazań nadanych na Synaju, na których On oparł istnienie ludu Przymierza (por. Wj 24), powołując go, by był Jego <<własnością pośród wszystkich narodów>>, <<ludem świętym>> (Wj 19, 5-6), by ukazywał blask Jego swietości wszystkim ludom (por. Mdr 18, 4; Ez 20, 41). Dar Dekalogu jest obietnicą i znakiem Nowego Przymierza, w którym prawo zostanie na nowo i ostatecznie zapisane w sercu człowieka (por. Jer. Jr 31, 31-34), zastępując prawo grzechu, które serce skaziło (por. Jr 17,1). Zostanie więc dane serce <<nowe>>, ponieważ zamieszka w nim <<nowy duch>>, Duch Boży (por. Ez 36, 24-28).20


Przypisy

1 Słowo, Dziennik Katolicki, Rok 1, Numer 1, 17.10.1993 r.

13 Por. List. apost. Parati semper do Młodych całego Świata z okazji Międzynarodowego Roku Młodzieży (31 marca 1985), 2-8: AAS 77 (1985), 581-600.

14 Por. Dekret o formacji kapłanów Optatam totius, 16

15 Enc. Redemptor hominis (4 marca 1979), 13; AAS 71 (1979), 282.

16 Tamże, 10; l.c, 274.

17 Exameron, dies VI, sermo IX, 8, 50: CSEL 32, 241

18 Św. Leon Wielki, Sermo XCII. III: PL 54, 454

19 Św. Tomasz z Akwinu, In duo praecepta caritatis et in decem legis praecepta. Prologus: Opuscula theologica, II n. 1129, Wyd. Taurinens (1954), 245; por. Summa Theologiae, I-II, q. 91, a. 2; Katechizm Kościoła Katolickiego, n. 1955.

20 Por. Św. Maksym Wyznawca, Quaestiones ad Talassium,Q. 64: PG 90, 723-728

 

 

 

 

 

Czytaj i/lub wpisz komentarze dotyczące tego opracowania.
Nie przegap też F A Q - forum dyskusyjnego.


Trochę mi głupio, że to ja przepisałem powższy tekst i zamieściłem na swojej stronie, ale niestety nie znalazłem w internecie polskiej wersji językowej tego dokumentu. Zachęcam, szczególnie katolików, do zdobycia całości i naprawdę uważnego przestudiowania ze Słowem Bożym w ręku. Autor wyśmienicie rozpoznał zgodność Prawa Bożego z naturą Boga i Jezusa Chrystusa, więc tym bardziej niepojęte są końcowe jego wnioski - zapraszam do uważnej lektury. Rzecz wystawiona bez pytałem autora i wydawcy o zgode na publikację (autora nie pytałem a wydawcy nie mogłem zlokalizować).

Przepisywanie będę kontynuował, chociaż bardzo chętnie przekazałbym to w inne ręce.

Kontak z autorem serwisu Sylwestrem Szady

Ostatnie zmiany: 08.02.1999 r.

Adres serwisu:
http://www.eliasz.z.pl/

Chrzescijanski Serwis Promocyjny

[początek]